as8
 
Bunkernummer
As8
Oud Bunkernummer
CA14
Lokatie
Astene
Toegankelijkheid
Bunker is toegankelijk maar volledig ingewerkt in een woning.
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Westen - Zuidwesten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Astene, Sectie C, kadastrale perceel 134 (deels)
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd een stuk grond onteigend van 1 are 91 ca groot in de zuidoostelijke hoek van een perceel landbouwgrond C134 dat origineel 48 are 90 ca groot was.
  • Omdat dit perceel aansloot bij de toen nog onverharde wegel die heden de Oudestraat, was er geen sprake van erfdienstbaarheden om het terrein te kunnen bereiken.
  • Het perceel was eigendom van Mevr de Burggravin Emma - Marie - Ghislaine de Spoelberch, zelf woonachtig in het kasteel van Schaltin (nabij Namen). Zij was uiteindelijk toen nog eigenaar van vooral de westelijke kant van het schiereiland gevormd tussen de huidige N43 (Dorpsstraat) en de Leie die daar met een kronkel wegloopt van de steenweg.
  • Het originele perceel waarop effectief werd op onteigend, werd op dat moment verhuurd aan landbouwer René Danneels uit Astene.
  • Deze burggravin zal bijkomend nog opduiken in de aktes voor nog een gans aantal andere bunkers. Merkwaardig genoeg zijn er hiervoor in dit geval allen aparte aktes opgesteld. In de meeste andere dergelijke gevallen werd er 1 grotere akte opgesteld voor meerdere bunkers samen maar dit is dus in dit geval niet gebeurd.
  • Zo werden er nog aktes opgesteld aan haar gericht voor de bunkers As2, As4, As5, en D1
  • Deze deelakte werd verleden op 3 april 1935 voor de prijs van 1000 BEF.
  • Daarnaast bevatte de akte een clausule zodat de eigenaar nog jaarlijks een intrest van 5% ontving op dit verkoopbedrag, wat neerkwam op een jaarlijkse intrest van 50 BEF.
  • Zuiver ter info. Op het kasteel van Schaltin zijn tijdens de Duitse bezetting van WOII Joodse kinderen verborgen en op die manier het leven gered door niet naar de concentratiekampen te zijn gestuurd. Toch op die manier via deze weg respect voor deze familie.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Het toenmalige perceel C134 is ondertussen volledig verkaveld.
  • Het ooit voor de bunker onteigende perceeltje bestaat niet meer en is mee opgegaan in het huidige perceel C134s.
  • Op een officiële lijst van 12 mei 1961 stond deze bunker al niet meer vermeld wat er toch op duidt dat de bijhorende grond (en ook de bunker) wel degelijk opnieuw werden verkocht aan de eigenaars van het originele perceel.

Ruime Kadasterschets anno 2023.

Op deze ruime schets zie je onderaan de Dorpsstraat (huidige steenweg). Het kruispunt onderaan links is dit van de Dorpstraat met de Pontstraat.

Hogerop zie je dan het perceel liggen langs de huidige Oudestraat als donkere vierhoek op de zuidoostelijke hoek van een toen nog groter perceel landbouwgrond.

Detail van de originele onteigeningsschets.

Detail van het huidige kadastrale plan anno 2023.

De bunker zelf valt hier niet meer op te zien voor de simpele reden dat hij volledig ingewerkt zit in de voorzijde van de woning op perceel C134s.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De bunker zit ingewerkt in de voorzijde van de woning op Astene - Oudestraat nr 6.
  • Bij deze zou ik toch ook willen vragen als u verdere info over de bunker wenst, u gerust in mijn richting te wenden. Ik wens de huidige eigenaars van de woning te danken voor hun vlotte medewerking maar zou niet graag de oorzaak zijn van wekelijkse bezoekers voor wat nu al jaren voor velen onbekend in hun woning, verborgen zit. Foto's op de website getoond kunnen zonder problemen via de website verkregen worden. De bunker is trouwens aan de binnenzijde totaal niet afwijkend van wat u in vele bunkertjes in de regio kunt waarnemen. De bunker is trouwens aan de binnenkant ontdaan van de meeste originele zaken, allicht van bij het inwerken van de bunker in de woning.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Dit is de meest oostelijke van de twee steunlinie-commandobunkers op het steunpunt Astene.
  • Hij gaf net als As4 (330 m) steun aan As5 (235 m).
  • De specifieke vuursector van de bunker As8 was het kruispunt van Pontstraat met Achterstaat en Oudestraat.
  • Hierdoor zal hij zelf ook allicht de bunker As5 verderop de Achterstaat in zijn vizier gehad hebben.
  • Vergeet niet dat bij de bouw van de linie, gans deze sector zo goed als open velden waren.

Oude luchtfoto anno 1971

Op deze oude luchtfoto (niet zo scherp) uit 1971 zie je de bunker As8 ook al niet meer staan. De woning waar de bunker insteekt, werd namelijk al in 1963 gebouwd. De respectievelijke woning staat noordoostelijk van de laatste bomen die toen langs de Oudestraat nabij het kruispunt met Pontstraat stonden.

Detail luchtfoto anno 2023 (Google Earth)

Je merkt op dat anno 2023 alles nog veel meer volgebouwd is komen te staan langs de Oudestraat. De woning met de bunker in, is de 4e woning vanaf het kruispunt Oudestraat - Pontstraat. Het is de laatste woning die haaks staat op de weg voor het verderop gelegen kruispunt met de Albert Saveryslaan.

Structuur van het bunkertje:
  • Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
  • Slechts één kamer had een schietgat.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • Naast de standaard voorziene Maximmitrailleur was deze bunker ook voorzien voor het kunnen opstellen van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • Het bunker had origineel een ruw stenen uiterlijk van het type Tyrolien Mamelonné.
  • Doordat het bunkertje toendertijd opgesteld stond op een weiland, zal hij allicht een lichtgroene grondkleur gehad hebben. Mogelijks waren hierop nog extra lichtbruine en donkergroene vlekken aangebracht. Dit was de enige bunker van het gebochelde type dat gebouwd is op de bunkerlinie tussen de Schelde te Eke en de Leie te Astene.
  • Het schietgat zat verborgen achter een metalen valluikje van 0.900m x 0.325m (BxH).
  • Om het bunkertje te betreden was het toegangssas voorzien van enkele in beton gegoten treden. Beneden in dit sas was een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers. (nutteloos in de commandokamer maar meestal toch aanwezig)
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur. Deze laatste was niet aanwezig in de commandokamer (de kamer zonder schietgat)
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • De bunker was eigenlijk zo onopvallend mogelijk in het open terrein opgesteld en dan ook geverfd om zo weinig mogelijk geaccentueerd te worden.

Bouwplannen horende bij deze bunker

Origineel situatieplan van deze bunker horende bij de bouwplannen.

Je ziet dat hij met zijn oriëntatie het kruispunt van Oudestraat en Pontstraat zal geviseerd hebben.

Origineel grondplan van deze bunker. Merk op dat het uiteindelijk toch nog een vrij grote bunker is om weg te verstoppen in de voorkant van een woning. Voor het inbouwen van de bunker was het ook wel praktisch dat hij geen oreillon had aan het enige schietgat. Hij had er daarentegen wel één extra aan het toegangssas.
as8
Doorsnede AB is de dwarsdoorsnede door de beide kamers. Van binnenuit gezien was enkel de linker kamer voorzien van een schietgat, hier aangeduid met het kruis.
Doorsnede CD bij hetzelfde grondplan. Dit maakt een doorsnede door het enige schietgat. Merk ook op dat de bunker origineel reeds een wentelende toegangstrap had, zoals hij nu trouwens nog steeds heeft. Mogelijks is deze dus eveneens nog deels origineel.
Actuele toestand van deze bunker:
  • Deze bunker is zeker een uniek geval op de bunkerlinie en zelfs in België.
  • Het perceel met de bunker op, werd begin jaren '60 te koop gesteld als bouwgrond. Allicht deed men in die jaren zeker niet moeilijk over de sloop van een dergelijke bunker. Alleen stond daar een grote meerkost om dat verwezelijkt te krijgen tegenover. Dit zal ook de reden zijn dat hier in de regio in die gevallen meermaals is overgegaan tot het ingraven van de bunker. Dan zat men natuurlijk verveeld met een blok beton in de ondergrond waar men in dit geval nog diende boven te bouwen. Men weet dus nooit hoe stabiel de grond boven de ingegraven bunker zal zijn.
  • In dit geval werd dan ook voor een meer dan unieke oplossing gezocht. De bunker werd integraal in 1963 ingebouwd in een woning. Hij bevindt zich daar heden nog steeds (en zal allicht de woning met gemak overleven).
  • Het is echt een schoolvoorbeeld van hoe dergelijk erfgoed, zonder te slopen op een praktische manier kan ingewerkt worden in een hedendaagse structuur zonder echt storend te zijn.
  • Uitwendig werd de bunker enerzijds ontdaan van zijn origineel ruw stenen uiterlijk (het cementeerwerk op het ruwe beton werd totaal verwijderd om hem op de weinige plaatsen dat hij aan de binnenkant nog zichtbaar is, glad te bepleisteren. Dit is enkel nog zichtbaar aan de binnenzijde van de garage.

Op het situatieplan van de woning, ziet u het perceel aangeduid langs de Oudestraat.

(Plan: Centroco - M. Van Cleven)

Op nevenstaand funderingsplan is duidelijk te zien hoe de bunker volledig is ingewerkt in deze woning. Het is uiteindelijk verbazend hoe groot de bunker toch is binnen deze woning. Hij neemt aanzienlijk meer ruimte in dan dat men op het eerste zicht zou denken. Toch werd hij uiteindelijk zonder veel storende effecten verwerkt in de woning zelf. Rechts op de schets loopt de Oudestraat. (Plan: Centroco - M. Van Cleven)
Funderingsplan woning rondom bunker Astene 8
Hiernaast de gevelzichten van de woning. Bovenaan de voorgevel, onderaan de achtergevel. Op beide foto's ziet men duidelijk de bakstenen bak die de bunker deels ommuurd. (Schetsen: Centroco - M. Van Cleven)
Het laatste gevelzicht toont ons de gevel zoals deze ook vanaf de Oudestraat heden nog zichtbaar is. (Schets: Centroco - M. Van Cleven)
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Gezien zijn locatie op de linie is de kans dat hij sporen droeg van strijd, vrij klein.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • De huidige eigenaars gebruiken de bunker als koele ruimte en kelder in de woning.
  • Wel kreeg ik bij de rondleiding van de zeer sympathieke eigenaars van de huidige woning de mededeling dat het een ramp is om ook maar het kleinste gaatje te boren in de bunker. Het beton zou "Beenhard" zijn.
  • Het blijft zeker een uniek iets op de bunkerlijn ook al is de bunker van de buitenzijde niet meer te zien.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject C terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 56.407,10 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 56.657,10 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
Interessante links voor deze bunker op het internet

Foto's van deze bunker

Foto's horende bij het bouwdossier van deze bunker daterend uit 1963

Zoals reeds in de tekst vermeld, werd de woning pas gebouwd in 1963. Deze foto's dateren van kort voor de bouw van de woning en zaten bij het bouwdossier. U ziet hier de bunker nog in vrij intakte vorm. De zandweg vooraan is de Oudestraat die toen zelfs nog onverhard bleek te zijn. We kijken hier op de voorzijde van de bunker met eveneens het enige schietgat in de richting van het kruispunt van Pontstraat met Oudestraat. (Foto: Collectie Centroco - M. Van Cleven)

Deze 2e foto uit het bouwdossier toont het vanaf de huidige zijde die heden ook nog te zien is, verborgen achter een huisgevel vanaf de Oudestraat. De huizen zowel links als rechts zichtbaar op de achtergrond van de foto bestaan heden nog beiden en zijn gelegen langs de Palingstraat. Hetgene mij uit deze foto's nog het meest verbaasd, is dat dit één van de eerste percelen blijkt te zijn dat werd bebouwd. Je zou eerder denken dat een dergelijk perceel zou blijven liggen tot één van de laatste niet bebouwde percelen, wat dus hier zeker hier niet het geval bleek te zijn. (Foto: Collectie Centroco - M. Van Cleven)

Deze derde foto uit dezelfde fotoreeks geeft een blik op de bunker terugkijkend van verderop in de Oudestraat. Links van de Oudestraat stonden hier nog een aantal grotere bomen langs de weg. Deze zijn ook nog duidelijk zichtbaar op de oudere luchtfoto van 1971. (Foto: Collectie Centroco - M. Van Cleven)

Foto 1995 - Collectie Guido De Jong - Collectie Simon Stevin Stichting

Een steeds terugkerend beeld van deze bunker is het zicht van de voorgevel waarachter dus een bunker verborgen zat. (Foto: Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting)

Foto's 2006 - 2007 - Eerste eigen prospecties

Het kruispunt van Oudestraat en Pontstraat, tevens hetgene deze bunker zeker perfect onder schot hield, anno 2006.

De haag in de voortuin was ondertussen verdwenen maar voor de rest, bleef het zicht vanaf de straat vrij ongewijzigd.

Gelijkaardig zicht vanaf iets verder in de straat.

Foto's 2011 - 2021 - Nieuwe latere prospecties met inbegrip van de ingebouwde bunker.

In 2021 was het uitwendige uitzicht alvast in die zin gewijzigd dat de gevel grijs werd geverfd.

De rechter zijkant van de bunker vanaf de Oudestraat gezien.

Gelijkaardig zicht met de oprit van de woning.

In de garage zie je duidelijk de ronde kanten van de betonnen bunker. We kijken hier op de linker zijkant van de bunker met het toegangssas. Het originele ruwe uiterlijk is volledig verdwenen. De Tiroolse camouflage is dus blijkbaar bij het bewaren van de bunker allen verwijderd om toch gladde muren over te houden.

Als je vanaf de garagepoort naar links kijkt zie je de achterzijde van de bunker met het uitstekende oreillon aan de toegang.

De toegang tot de bunker, heden achter een deur verborgen. De trappen zijn voor alle duidelijkheid nog origineel.

De in dit geval geopende toegang. Meteen valt de dikte op van de wanden.

Terugblik vanuit de bunker naar de garage.

Binnenzicht van het toegangssas. waar je hier heden een deuropening ziet, zat ooit de gepantserde blindendeur.

Zicht op de mitrailleurkamer achter het toegangssas. De bunker werd intern grotendeels ontmanteld. Je ziet nog wel de restanten voor de opstelling van de 3e poot van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur. De 2 betonnen sokkeltjes rechts en links van het schietgat werden verwijderd.

Detail van het schietgat.

Blik meer achteraan het schietgat. Je ziet duidelijk aan de achterzijde van het schietgat geen echte originele kleuren meer opduiken. Dit laat vermoeden dat de grondkleur wel degelijk lichtgroen was. Een grondkleur die heden praktisch overal totaal verdwenen is.

Zeer beperkt tegen de betonnen vloer, restanten van de verwijderde chardome.

Ook deze kabel- en telefoniedoorgangen kunnen nog teruggevonden worden kortbij de ingang van deze bunkerkamer.

Detail op de linker zijkant. Ook alle originele etagères zijn verdwenen.

Tussengang tussen de beide kamers van de bunker.

Dezelfde achterwand met duidelijk nog een aanwezig granaatwerpgat dat origineel uitkwam in het toegangssas (huidige trappen). Daar werd het gat wel dichtgemaakt.

Zicht op de 2e commandokamer van de bunker.

Blik op de voorzijde van deze commandokamer. Hier dus geen schietgat.

Terugblik van deze 2e kamer naar de eerste mitrailleurkamer en links het toegangssas.

 
Vorige (As7)
Vorige (As7)
Volgende (A1)